(door Miet Ooms)
Rond Pasen 2016 publiceerde de Stichting Nederlandse Dialecten haar tweede Vraag & Antwoord. Daarin zijn vragen opgenomen van meerdere bestuursleden, waaronder ikzelf. Mijn vragen vielen op tussen de rest: het waren de vijf foto’s met beschrijving van relatief moderne objecten. Het zijn allemaal begrippen waarvan ik uit ervaring weet dat er variatie zit in de benamingen, maar die zelden worden opgevraagd, net omdat ze zo ‘nieuw’ zijn. Nieuw en dialectwoorden, dat gaat niet zo goed samen.
Deze vragen hebben, samen met de resultaten uit een eigen vragenlijst, een heel brede en interessante waaier aan informatie opgeleverd: niet alleen benamingen, maar ook uitleg wanneer welke variant gebruikt wordt. Het eerste begrip dat ik tot een kaart en artikel heb uitgewerkt, is de afstandsbediening. Hoewel het nog maar sinds de jaren tachtig tot de vaste uitrusting van een woonkamer behoort, blijken we er heel wat namen voor te hebben. Die namen worden vooral gebruikt in de ‘informele sfeer’, meer concreet als we er in de besloten huiskamer om kibbelen. Waarschijnlijk heeft net die besloten sfeer ervoor gezorgd dat de variatie ook regionaal is. Wil je graag meer weten over de afstandsbediening, de zapper, het kaske? Klik dan hier voor het artikel.
Afstandsbediening. Kaart op basis van de antwoorden op Vraag&Antwoord 2 (SND) en mini-onderzoekje 7 (Taalverhalen)